Συχνά, όταν θέλουμε να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας, μπορεί άθελά μας να προκαλέσουμε πόνο στους άλλους ή να δημιουργήσουμε άμυνες που δυσκολεύουν την επικοινωνία (Εσύ Μήνυμα). Κάθε “Εσύ Μήνυμα” έχει την τάση να εστιάζει σε μια επίκριση ή κατηγορία, αφήνοντας τον άλλο να νιώθει άσχημα ή ότι πρέπει να αμυνθεί.
Ως άνθρωποι, χρειαζόμαστε τις βαθιές συνδέσεις και την κατανόηση, και γι’ αυτό είναι σημαντικό να αναπτύξουμε δεξιότητες που προάγουν τη θετική και αποτελεσματική επικοινωνία.
Μια από τις καλύτερες τεχνικές για να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας με σεβασμό και ενσυναίσθηση είναι το “Εγώ Μήνυμα”. Το “Εγώ Μήνυμα” μας επιτρέπει να μιλήσουμε για το πώς νιώθουμε, χωρίς να κατηγορούμε ή να επικρίνουμε τον άλλο, δημιουργώντας έτσι έναν χώρο κατανόησης και εμπιστοσύνης.
Τι είναι το “Εγώ Μήνυμα” και πώς λειτουργεί;
Το “Εγώ Μήνυμα” είναι μια μορφή επικοινωνίας που περιλαμβάνει τρία βασικά στοιχεία:
- Αναφορά στο γεγονός: Εξηγούμε ποια συμπεριφορά μας ενόχλησε, με ουδέτερο τρόπο, χωρίς χαρακτηρισμούς ή κρίσεις.
- Έκφραση συναισθήματος: Περιγράφουμε πώς αυτή η συμπεριφορά μας έκανε να νιώσουμε, δίνοντας έμφαση στα συναισθήματά μας, που είναι προσωπικά και δεν επιδέχονται αμφισβήτηση.
- Αναφορά συνεπειών (προαιρετικά): Εάν θέλουμε, μπορούμε να προσθέσουμε τις συνέπειες της συμπεριφοράς αυτής για εμάς ή για τη σχέση, προσκαλώντας τον άλλο να κατανοήσει την ανάγκη για αλλαγή.
Γιατί είναι σημαντικό το “Εγώ Μήνυμα”;
Όταν επικοινωνούμε με βάση το “Εγώ Μήνυμα”, δεν ασκούμε κριτική ή κατηγορία στον άλλο. Επικεντρωνόμαστε στο πώς νιώθουμε εμείς, κάτι που μειώνει την πιθανότητα ο άλλος να νιώσει την ανάγκη να αμυνθεί. Έτσι, δημιουργούμε ένα ασφαλές και ανοιχτό περιβάλλον, στο οποίο μπορούμε να ακουστούμε και να κατανοήσουμε ο ένας τον άλλον βαθύτερα.
Παραδείγματα εφαρμογής του “Εγώ Μηνύματος”
Σχέσεις μεταξύ συζύγων
Όλοι γνωρίζουμε πόσο σημαντική είναι η επικοινωνία στις σχέσεις μας, αλλά και πόσο εύκολο είναι να πληγώσουμε τον σύντροφό μας όταν μιλάμε με βάση την ένταση της στιγμής. Με το “Εγώ Μήνυμα”, μπορούμε να εκφράσουμε όσα νιώθουμε χωρίς να προκαλέσουμε πόνο.
Παράδειγμα:
Εσύ μήνυμα: «Ποτέ δεν απαντάς στα μηνύματά μου κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είσαι πάντα απασχολημένος/η και με αγνοείς.»
Αυτό το μήνυμα μπορεί να κάνει τον άλλο να νιώσει ότι τον κατηγορούμε για αδιαφορία και ότι η συμπεριφορά του μας ενοχλεί, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει αμυντική αντίδραση.
Εγώ μήνυμα
- Γεγονός: “Όταν δεν μου απαντάς στα μηνύματα που σου στέλνω κατά τη διάρκεια της ημέρας…”
- Συναίσθημα: “…αισθάνομαι παραμελημένος/η και ανασφαλής.”
- Συνέπεια: “Θα προτιμούσα να απαντάς έστω και σύντομα, ώστε να αισθάνομαι πως είμαστε κοντά ακόμα και όταν είσαι απασχολημένος/η.”
Με αυτό το μήνυμα, εκφράζουμε πώς νιώθουμε και τι θα μας βοηθούσε να νιώθουμε καλύτερα, χωρίς να κατηγορούμε τον άλλο.
Εσύ μήνυμα: “Ποτέ δεν με ακούς όταν σου μιλάω! Είσαι τόσο εγωιστής!”
Εγώ μήνυμα: “Όταν δεν με κοιτάς στα μάτια ενώ σου μιλάω, νιώθω ότι δεν με ακούς και αυτό με στεναχωρεί. Θα ήθελα να μου δίνεις περισσότερη προσοχή όταν συζητάμε.“
Σχέσεις γονέα-παιδιού
Με τα παιδιά, είναι πολύ σημαντικό να δείχνουμε κατανόηση και να αποφεύγουμε τη χρήση φράσεων που τα κάνουν να νιώθουν ότι κατηγορούνται. Τα “Εγώ Μηνύματα” προσφέρουν έναν τρόπο να εκφράσουμε τις ανησυχίες μας με αγάπη και σεβασμό.
Παράδειγμα:
Εσύ μήνυμα: «Εσύ πάντα αργείς να επιστρέψεις σπίτι και δεν μου λες τίποτα. Δεν σε νοιάζει καθόλου πώς νιώθω όταν ανησυχώ.»
Αυτό το μήνυμα εκφράζει απογοήτευση και κατηγορία, κάτι που μπορεί να κάνει το παιδί να αισθάνεται ότι δέχεται επίθεση και να αντιδράσει αμυντικά.
Εγώ μήνυμα
- Γεγονός: “Όταν αργείς να επιστρέψεις σπίτι χωρίς να με ενημερώσεις…”
- Συναίσθημα: “…ανησυχώ πολύ και νιώθω ανασφάλεια.”
- Συνέπεια: “Θα το εκτιμούσα αν μπορούσες να μου στείλεις ένα μήνυμα, ώστε να ξέρω ότι είσαι καλά.”
Εδώ εκφράζουμε την ανησυχία μας και τη φροντίδα μας, ενώ προτείνουμε μια λύση που μας βοηθά να νιώθουμε ασφάλεια.
Εσύ μήνυμα: “Είσαι τεμπέλης! Δεν διαβάζεις ποτέ!”
Εγώ μήνυμα: “Όταν βλέπω ότι δεν διαβάζεις για το σχολείο, ανησυχώ για την επίδοσή σου και νιώθω απογοήτευση. Θα ήθελα να αφιερώνεις περισσότερο χρόνο στο διάβασμα.”
Σχέσεις στον επαγγελματικό χώρο
Στο εργασιακό περιβάλλον, η αλληλοκατανόηση είναι ζωτικής σημασίας για τη συνεργασία και την αποτελεσματικότητα. Τα “Εγώ Μηνύματα” βοηθούν να αποφεύγονται οι εντάσεις, ενώ παράλληλα επιτρέπουν να διατηρηθεί η επαγγελματική σχέση.
Παράδειγμα:
Εσύ μήνυμα: «Εσύ πάντα καθυστερείς με τις αναφορές σου, και αυτό με δυσκολεύει να κάνω τη δουλειά μου σωστά. Πρέπει να οργανωθείς καλύτερα.»
Αυτό το μήνυμα δίνει την εντύπωση ότι ο υφιστάμενος είναι ανεύθυνος, και ενδέχεται να νιώσει ντροπή ή άγχος, γεγονός που δεν βοηθά στη συνεργασία.
Εγώ μήνυμα
- Γεγονός: “Όταν καθυστερείς να μου παραδώσεις τις αναφορές σου…”
- Συναίσθημα: “…νιώθω ότι οι προσπάθειές μου να τηρήσω τις προθεσμίες δεν υποστηρίζονται.”
- Συνέπεια: “Αν μπορούσες να με ενημερώνεις όταν αντιμετωπίζεις πρόβλημα, θα ήταν πιο εύκολο να βρούμε λύσεις μαζί.”
Πώς να ξεκινήσεις με τα “Εγώ Μηνύματα”
- Σκέψου το γεγονός: Τι σε έκανε να νιώσεις έτσι; Ανέλυσέ το χωρίς επικριτικούς χαρακτηρισμούς.
- Προσδιόρισε το συναίσθημα: Αναγνώρισε και αποδέξου το συναίσθημά σου. Η παραδοχή του συναισθήματος είναι ένα σημαντικό βήμα στην προσωπική ενδυνάμωση.
- Εξήγησε την επίδραση: Σκέψου και αν επιθυμείς, εξήγησε πώς σε επηρεάζει και ποιες συνέπειες θα έχει στο μέλλον.
Αυτό το μήνυμα αναγνωρίζει την πιθανή δυσκολία του άλλου, δείχνει κατανόηση και προτείνει συνεργασία, κάτι που συνήθως οδηγεί σε θετικότερη ανταπόκριση.
Το “Εγώ Μήνυμα” δεν είναι μόνο ένα εργαλείο επικοινωνίας· είναι ένα δώρο που προσφέρουμε στους εαυτούς μας και στους άλλους. Είναι ο τρόπος να δημιουργούμε σχέσεις βασισμένες στον αμοιβαίο σεβασμό και την κατανόηση.
Ας κάνουμε αυτή τη συνήθεια μέρος της καθημερινότητάς μας, δείχνοντας εμπιστοσύνη και αγάπη στον εαυτό μας και στους γύρω μας!
Αν θεωρείς ότι χρειάζεσαι βοήθεια για κάποιο θέμα,
εδώ είμαι να το συζητήσουμε!
